- νώε
- Βιβλικό πρόσωπο. Ήταν πατριάρχης, γιος του Λάμεχ και κατά την αφήγηση της Γένεσης, ο Ν. σώθηκε από τον κατακλυσμό, γιατί ήταν δίκαιος, κατασκευάζοντας κατ’ εντολή του Θεού μια κιβωτό όπου βρήκε άσυλο με την οικογένειά του και όλα τα είδη των ζώων. Όταν σταμάτησε η καταστροφή, ο Θεός υποσχέθηκε ότι η φυσική τάξη δεν θα ταραζόταν πια και ότι το ανθρώπινο είδος θα πολλαπλασιαζόταν, διατηρώντας την κυριαρχία του σε όλα τα ζώα, από τα οποία θα μπορούσε να τραφεί, χωρίς όμως να πίνει το αίμα τους· από τον άνθρωπο ζήτησε τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής· σημείο της υπόσχεσης αυτής υπήρξε το ουράνιο τόξο. Ο Ν. έγινε έτσι μεσολαβητής στη συνθήκη του Θεού με την ανανεωμένη σ’ ένα ανανεωμένο κόσμο ανθρωπότητα και γι’ αυτό η χριστιανική παράδοση τον θεωρεί «εικόνα» του λυτρωτή Χριστού.
Στον γενεαλογικό πίνακα της Βίβλου (Γένεσις, ι’), από τους τρεις γιους του N. κατάγονται όλοι οι λαοί της Γης, που ήταν γνωστοί τότε: από τον Σημ οι Σημίτες, από τον Ιάφεθ ο λαοί της Μικράς Ασίας και των νησιών της Μεσογείου, και από τον Χαμ οι Αιθίοπες και οι Αιγύπτιοι. Ο Χαμ, που είχε χλευάσει τη γονιμότητα του πατέρα του όταν τον βρήκε μεθυσμένο, τιμωρήθηκε, με την καταδίκη του γιου του, Χαναάν, σε δουλεία.
«Ο θεός μιλά στο Νώε», τοιχογραφία του 12ου αιώνα, που βρίσκεται στο μοναστήρι του Αγίου Σαβίνου στη Βιέννη. Η τοιχογραφία αυτή θεωρείται σπουδαιότατο έργο παλαιοχριστιανικής τέχνης.
Ο Νώε και η οικογένεια του, μικρογραφία σε αιθιοπικό χειρόγραφο. Εικονίζεται επίσης και η κιβωτός (Παρίσι, Εθνική Βιβλιοθήκη).
* * *νῶε (Α)(αντων.) (δωρ. ονομ. και αιτ. δυϊκ. αριθ. τού εγώ) εμείς οι δύο, εμάς τους δύο.[ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. λ. νώ].
Dictionary of Greek. 2013.